Korzeń tarczycy bajkalskiej – skład, właściwości i zastosowanie

Tarczyca bajkalska, zwana również bajkaliną to niewysoka bylina z rodziny Lamiaceae – Jasnotowatych, o pięknych, niebieskich kwiatach wargowych i niedużych lancetowatych liściach. Miejscem naturalnego występowania tej rośliny jest wschodnia Syberia, północne Chiny, Japonia i Mongolia, ale spotkać można ją też w Polsce, na specjalnych plantacjach, lub w ogrodach botanicznych.

Surowcem docenianym przez zielarzy jest korzeń tarczycy bajkalskiej, którego skład fitochemiczny jest obiektem badań od wielu lat. Liczne doniesienia naukowe wskazują, iż korzeń bajkaliny, bogaty jest w szczególności w flawonoidy m.in. bajkaliny, bajkeleiny, oroksyliny, wagoniny. Inne związki czynne biologicznie, jakie znajdziemy w tym surowcu to glikozydy irydoidowe, kwasy fenolowe, sterole, olejki eteryczne i alkaloidy.

Korzenie tarczycy bajkalskiej zbiera się wiosną lub jesienią w trzecim lub czwartym roku wzrostu rośliny, gdyż dopiero w takim surowcu obecność związków aktywnych sięga około 20%. Następnie korzenie poddaje się suszeniu w temperaturze około 30-35st. C. Surowiec przyjmuje barwę szaro-żółtą, lub brunatną, ma włóknistą konsystencję, neutralny zapach i dość gorzkawy smak

Flawonoidy – znaczenie farmakologiczne

Bogaty skład korzenia bajkaliny oraz wysoka zawartość związków biologicznie czynnych, sprawiły, że surowiec ten zamieszczony jest w Japońskiej i Chińskiej Farmakopei, a od 2007 roku ma też swoje opracowanie w Farmakopei Międzynarodowej, wydanej przez Światową Organizację Zdrowia WHO.

Najistotniejsze w korzeniu tarczycy bajkalskiej są flawonoidy, które wykazują szerokie spektrum aktywności farmakologicznej.

Jakie działanie przypisuje się tym związkom?

• przeciwrodnikowe i antyoksydacyjne
• żółciopędne i hepatoprotekcyjne
• przeciwzakrzepowe
• przeciwmiażdżycowe
• przeciwalergiczne i przeciwastmatyczne

W medycynie Chińskiej wykorzystuje się ponadto przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne , przeciwwirusowe oraz przeciwzapalne działanie korzenia bajkaliny.

Tarczyca bajkalska znana jest także z właściwości stymulujących układ immunologiczny, przez co zaliczana jest do grupy adaptogenów, podobnie jak ashwagandha, różeniec chiński, żeń -szeń syberyjski, o których pisaliśmy w poprzednich artykułach 🙂 Najnowsze doniesienia naukowe potwierdzają również przeciwnowotworowe działanie tego surowca.

Roślina ta doceniana jest także w przemyśle kosmetycznym. Jej działanie przeciwalergiczne, i przeciwzapalne znalazło zastosowanie w produkcji kosmetyków do pielęgnacji skóry. Istotne jest również to, że ma ona zdolności inhibitujące tyrozynazę, czyli enzymu odpowiedzialnego za przebarwienia skórne.

Jak widać stosowanie preparatów na bazie korzenia tarczycy bajkalskiej może wnieść wiele dobrego. Istnieją jednak przeciwwskazania do jej spożywania. Są to m.in. ciąża, karmienie piersią, zaburzenia krzepliwości krwi, hipoglikemia, niskie ciśnienie krwi lub zaburzenia autoimmunologiczne.

Na rynku, korzeń bajkaliny dostępny w różnych postaciach. Możemy spotkać kapsułki ze sproszkowanym surowcem, suchy korzeń, lub w formie zmielonej. Według Różańskiego, najlepszą przyswajalnością odznaczają się płynne wyciągi z tego surowca. Chcąc zwiększyć wypłukanie składników z korzenia, przed zalaniem wodą, surowiec należy obficie skropić spirytusem.

Źródła:

Brzezińska E., Kośka G.: Związki biologicznie czynne tarczycy bajkalskiej: otrzymywanie, analiza i zastosowanie w kosmetyce. Pol. J. Cosmetol. 2000, 3: 187–196.

Ekiert, H., Ekiert, R., & Muszyńska, B. (2014). Nowości dotyczące roślinnych surowców leczniczych w polskich i europejskich monografiach farmakopealnych 2009–2013. Część I. 70(1), 34-47.

https://www.odkrywamyzakryte.com/tarczyca-bajkalska/ [dostęp 04.11.2018].

http://rozanski.li/437/tarczyca-scutellaria/ [dostęp 04.11.2018].