Spokój, chwila relaksu, chwila dla siebie… Czy nie tego nam brukuje w dzisiejszych czasach? Pęd życia, praca pod presją czasu, częste sytuacje stresowe powodują, że ciężko nam jest w ciągu doby wygospodarować chwilę spokoju, nie mówiąc już o kłopotach z koncentracją, snem, oraz narastającej frustracji z niemożności odpoczynku.
Wśród skarbów natury jest kilka pozycji, które skutecznie mogą nam pomóc w ukojeniu stanów napięcia nerwowego. W naszych poprzednich artykułach możecie znaleźć informację o tarczycy bajkalskiej, różeńcu górskim czy żeń-szeniu syberyjskim – ziołach o udokumentowanym wpływie na układ nerwowy, uspokajających i wyciszających organizm. Do grupy takich roślin można zaliczyć również ciesząca się coraz większym zainteresowaniem – mierznicę czarną Ballota nigra. Jest to bylina, dorastająca do około 120cm wysokości, którą z powodzeniem możemy spotkać w przydrożnych zaroślach.
Czarne ziele o nieprzyjemnym zapachu
Ludowe nazwy mierznicy tej rośliny to bezząb czarny lub czarna szanta. Nazewnictwa tego ziela nawiązują do ciemnego zabarwienia surowca, jakie występuje w wyniku procesu suszenia rośliny. Za surowiec leczniczy, mający swoje monografie w Farmakopei Polskiej VIII i IX przyjmuje się zielone pędy rośliny wraz z kwiatostanami. Cechą charakterystyczną mierznicy jest intensywny, dość nieprzyjemny, drażniący zapach.
Ukojenie nerwów
Mierznica od lat wykorzystywana była w ludowej medycynie jako środek uspokajający, łagodzący w stanach niepokoju oraz jako panaceum na bezsenność. Dziś, pozytywne oddziaływanie na układ nerwowy jest najbardziej znaną i docenianą właściwością tej rośliny.
Mierznica skutecznie uspokaja organizm, łagodzi napięcia, jest pomocą w stanach rozdrażnienia i niepokoju. Ułatwia zasypianie oraz pozytywnie wpływa na jakość snu, pozwalając tym samym na lepszą regenerację organizmu. Według Różańskiego, ziele to oddziałuje rozkurczowo na mięśnie gładkie i rozluźniająco na mięśnie szkieletowe, ponadto ma właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwnowotworowe. Należy również wspomnieć, iż surowiec ten stanowi istną antyoksydacyjną bombę, wymiatającą wolne rodniki.
Składniki bioaktywne czarnej szanty
W surowcu zielarskim mierznicy znajdują się substancje aktywne, takie jak:
fenylopropanoidy, flawonoidy, diterpeny, kwas chlorogenowy, kwas kawoilo-jabłkowy, kwas p-kumarowy, olejek eteryczny bogaty w pinen,humulen, saponiny, garbniki oraz pektyny.
Prowadzone dotychczas badania naukowe nie donoszą o istotnych przeciwwskazaniach i działaniach ubocznych stosowania tego ziela.
Źródła:
Różański H. Mierznica (ang. Black horehound) – Ballota w praktycznej fitoterapii. Dried flowering tops of Ballota nigra L. jako surowiec oficjalny w Farmakopei Europejskiej i Brytyjskiej. http://rozanski.li/2598/mierznica-ang-black-horehound-ballota-w-praktycznej-fitoterapii-dried-flowering-tops-of-ballota-nigra-l-jako-surowiec-oficjalny-w-farmakopei-europejskiej-i-brytyjskiej/ [dostęp:06.02.2019].
Bylka, W., Studzińska-Sroka, E., & Znajdek-Awiżeń, P. (2014). Stan badań nad zielem mierznicy czarnej (Ballotae nigrae herba). Postępy Fitoterapii, (3), 180-183.
.
